26.10.2019

Na Sajmu knjiga predstavljen „Popis vojnih i civilnih gubitaka Kraljevine Srbije

Na štandu Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, na 64. Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu, danas je održana svečana promocija kapitalnog projekta „Popis vojnih i civilnih gubitaka Kraljevine Srbije u ljudstvu u Prvom svetskom ratu – arhivska građa vojnog arhiva“ koji je nagrađen Specijalnim priznanjem beogradskog Sajma knjiga.

O delu su govorili direktor Vojnog arhiva kapetan bojnog broda Goran Petrović, u ime istraživačkog tima arhivista govorio je Darko Marinković, a prisutnima su se obratili i recenzenti na projektu prof. dr Aleksandar Životić i pukovnik dr Miljan Milkić.

Govoreći o nastanku ideje za stvaranje ovog kapitalnog dela direktor Vojnog arhiva istakao je da je obeležavanje stogodišnjice završetka Prvog svetskog rata, koji je duboko urezan u srpskom nacionalnom identitetu, i održavanje Versajske mirovne konferencije prilika da se sa vremenskom distancom, neophodnom za istorijsku nauku, sagleda ratno vreme i prodube saznanja o uticaju rata na sve segmente srpskog društva.

- Nema boljeg puta da se istorija jednog naroda osvetli, objasni i pokolenjima približi od objavljivanja rezultata istražene arhivske građe i izlaganja i opisa materijalnih istorijskih izvora. U tom cilju, Vojni arhiv je 2013. godine, na osnovu angažovanja u okviru Radne grupe za obeležavanje stogodišnjice Prvog svetskog rata u Ministarstvu odbrane i Vojsci Srbije, započeo istraživački rad na evidentiranju podataka vojnih gubitaka u ljudstvu Kraljevine Srbije u Prvom svetskom ratu, na osnovu arhivske građe koju baštini naša značajna institucija – poručio je Petrović, istakavši da se u bazi podataka vojnih i civilnih gubitaka u ljudstvu u Prvom svetskom ratu i u balkanskim ratovima, koja je sažeta u 14 tomova, posle odstranjivanja dupliranih, nalazi 281.711 imena.

Iz ugla nekoga ko je bio, možda i najbliži procesu nastanka ove baze, arhivista Darko Marinković publici na promociji pokušao je da približi sve probleme sa kojima se susreo njegov tim tokom rada.

- Proces rada na „Popisu“ može se podeliti u tri dela – skeniranja arhivske građe, pohranjivanja digitalizovanog materijala i na kraju upisa imena u bazu podataka. Poteškoće su se javile na samom početku budući da je reč o arhivskoj građi staroj čitav vek i da je ona često bila u lošem fizičkom stanju – objasnio je Marinković navodeći da je problem često bio i u neregularnom arhiviranju gubitaka, kao i fizičkom pohranjivanju raspoloživih podataka.

Kao jedan od recenzenata na projektu pukovnik Milkić rekao je da je kao pripadnik Instituta za strategijska istraživanja bio prisutan i pratio različite faze u kojima je ovo delo stvarano te ukazao na njegov značaj.

- Kada govorimo o popisu vojnih i civilnih gubitaka treba imati u vidu značaj koji jedan takav poduhvat ima za istorijsku nauku, odnosno za čitavo društvo. Svako od imena koje je popisano čini kockicu u jednom mozaiku koji vojnu i društvenu istoriju čini bogatijom i objašnjava mnoge praznine koje smo imali u našoj nauci i društvu – zaključio je pukovnik Milkić, dok je profesor Životić dodao da ovo delo ima širi kulturološki i civlizacijski značaj, budući da prvi put posle više od 100 godina od završetka Prvog svetskog rata imamo jedan jedinstven popis gubitaka tokom rata. Time je, kako je on naglasio, konačno moguće zaustaviti licitaciju i manipulisanje brojkama, jer za svaku žrtvu zapisanu u „Popisu“ raspolažemo tačnim činjenicama - imenom i prezimenom, momentom stradanja i ponekim biografskim podatkom.