14.09.2021
Predstavljena monografija „Čuvari istorije – od Kajmakčalana do Bitolja“
U Domu Vojske predstavljena je monografija „Čuvari istorije – od Kajmakčalana do Bitolja“ autora Ljiljane Tanasijević. Na gotovo 1000 stranica luksuznog izdanja naučnoj i stručnoj javnosti, mnogobrojnim nepoznatim ljubiteljima istorije, ali i potomcima poginulih heroja u Prvom svetskom ratu, predstavljeno je više od 600 spomenika srpskih boraca za slobodu otadžbine koji su, nakon proboja Solunskog fronta, svojim telima „popločali“ pobedonosni put srpske vojske ka otadžbini. Knjiga je plod višegodišnjeg upornog istraživačkog, najpre terenskog, a zatim i arhivskog rada autorke koja je, tako, od zaborava otrgla svako ime i prezime junaka koji su svoj život dali u borbama na području između Bitolja i Kajmakčalana.Tokom svog istraživanja na jednom od mnogih područja, zalivenih srpskom krvlju, koje je danas u okviru Severne Makedonije, autorka je, uz nesebičnu pomoć meštana, obilazila srpska groblja, snimala, zapisivala i neretko otkrivala z
aboravljene spomenike i spomen obeležja zarasla u žbunja, trnje, travu... Predstavljeno je svako, pa i najmanje, srpsko vojničko groblje sa gotovo 60 lokacija na području između Bitolja i Kajmakčalana, za večnost je ostalo više od 1 200 fotografija, u boji i crno belih, koje će, s obzirom na razornu silu vremena i poslovičnu nemarnost države Srbije prema istorijskim i spomenicima kulture, u budućnosti ostati jedini trag o herojstvu srpske vojske u njenim naporima da, posle četiri surove ratne godine, napaćenoj otadžbini povrati sl
obodu. Često je bilo potrebno proveriti neko ime, dopuniti neki spomenički natpis. Sledili su sati i dani rada i traganja u brojnim arhivima, posebno u Arhivu Jugoslavije i Vojnom arhivu, listanje stranica i stranica službenih i vojnih listova iz „onog vremena“, provere imena i prezimena, godina pogibije. O neobičnom, svakako uzvišenom i istorijski dragocenom istraživačkom poduhvatu, predstavljenom u knjizi Ljiljane Tanasijević govorili su dr Milan Terzić, direktor Arhiva Jugoslavije, dr Marijana Mraović načelnik u Vojnom arhivu, dr Nenad Lajbenšperger istoričar u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture, profesor Hadži Sreten Cvetojević i autorka.
FOTO GALERIJA
