28.04.2022
Promocija knjiga „Tenkisti Kraljevine Jugoslavije” i „Auto-jedinice u Jugoslovenskoj vojsci (1918–1941)”
U amfiteatru Centra za simulacije i učenje na daljinu Škole nacionalne odbrane „Vojvoda Radomir Putnik” danas je organizovana promocija dve knjige autora pukovnika doc. dr Dalibora Dende „Tenkisti Kraljevine Jugoslavije” i „Auto-jedinice u Jugoslovenskoj vojsci (1918–1941)”.Dva nova izdanja Medija centra „Odbrana” imaju isti tematski i vremenski okvir. U njima je dat istoriografski prikaz uvođenja novih sredstava u naoružanje vojske Kraljevine Jugoslavije između dva svetska rata. Predstavljena je rekonstrukcija razvoja tenkovske službe i auto-jedinica u vojsci do upotrebe u Aprilskom ratu 1941. godine.
Na promociji su, osim autora, govorili recenzent pukovnik doc. dr Slobodan Đukić, naučni saradnik dr Tatjana Milošević, i urednik knjige Mirjana Sandić.
Publika je imala priliku da čuje da je zbog slabe materijalne situacije, Kraljevina Jugoslavija jedna od poslednjih evropskih zemalja koja je uvela tenkove u svoje oružane snage. Ovaj usporeni proces ostavio je traga na njihovu upotrebu, ali oficirski kadar ove službe postavio je osnove za dalju izgradnju tenkovskih jedinica posle Drugog svetskog rata. U ovom vremenskom intervalu vojni automobilski transport doživeo je veliku afirmaciju. Za tim nije zaostajala ni srpska vojska kojoj pripada i slava inovatora u toj oblasti radi intervencije na bojnom polju. Za organizaciju automobilske službe u Jugoslovenskoj vojsci poslužila su iskustva stečena u balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Dragocene podatke u ovim monografijama čine portreti ličnosti znajačnih za proces razvoja novih sredstava naoružanja u jugoslovenskoj vojsci.
Urednik izdanja Mirjana Sandić podsetila je da je pukovnik dr Denda, kao autor i recezent više knjiga, proglašen za najboljeg saradnika izdavačke delatnosti Medija centra „Odbrana” u 2021. godini.
– Monografijom „Tenkisti Kraljevine Jugoslavije” autor je obeležio devedesetu godišnjicu od njihovog uvođenja u naoružanje vojske Kraljevine Jugoslavije i na četiri stotine strana pružio naučno utemeljenu istoriografsku rekonstrukciju razvoja tenkovskih jedinica u Evropi i Jugoslaviji, rekla je Mirjana Sandić.
Recezent knjige „Tenkisti Kraljevine Jugoslavije” pukovnik dr Slobodan Đukić
istakao je da je posebna vrednost mogorafije to što donosi niz manje poznatih detalja.
– Ideja o nastanku tenka potiče pre Drugog svetskog rata, a njeno ostvarivanje ubrzao je Prvi svetski rat koji je vođen kao pozicioni i rovovski, te se tenk video kao sredstvo za prevazilaženje takvog načina ratovanja. Zbog slabe materijalne situacije Kraljevina Jugoslavija jedna je od poslednjih evropskih zemalja koja je svoje jedinice opremila tenkovima ali je postojala svest o neohodnosti modernizacije naše kopnene vojske i povećanju formacije. Prvi tenkovi kupljeni su tek 1929, a naredne godine formirane su prve tenkovske jedinice, u to vreme nazvane čete bornih kola, rekao je pukovnik dr Đukić.
Naučni saradnik iz Instituta za strategijska istraživanja dr Tatjana Milošević istakla je da monografija „Auto-jedinice u Jugoslovenskoj vojsci (1918–1941)” autora pukovnika dr Dalibora Dende predstavlja logičan nastavak njegovih predhodnih istraživanja objavljenih u knjizi „Automobil u srpskoj vojsci (1908 – 1918)”.
– Može se zaključiti da knjiga pukovnika Dende predstavlja prvu zaokruženu, sublimiranu sintezu o pitanju razvoja Automobilske službe kao dela saobraćajne službe u Vojsci Kraljevine SHS/Jugoslavije, kojom je autor nastojao da koristeći metode analize, eksplikacije i deskripcije odgovori a zatim i popuni novim saznanjima i istoriografskim činjenicama postojeće praznine u jugoslovenskoj i srpskoj vojnoj istoriografiji. Po obimu, kvalitetu, istraživačkom dometu i literarnoj prezentaciji ova knjiga je najsveobuhvatnije štivo koje tretira ovu relativno neistraženu oblast naše vojne istorije, rekla je dr Tatjana Milošević.
Autor, pukovnik dr Dalibor Denda istakao je da knjige daju odgovor na pitanje kako se vojska Kraljevine Jugoslavije nosila sa novim sredstvima naoružanja, ali donose i prikaz vojske kao ključnog tehničkog modernizatora jugoslovenskog društva u tom periodu.
– Pored bogastva u saznavanju novih činjenica i naučne satisfakcije, rad na ovim monografijama doneo mi je i veliko zadovoljstvo jer sam, tokom naučnoistraživačkog rada, uspeo da steknem veliki broj prijatelja i upoznam brojne entuzijaste koji su zainteresovani za istorijski razvoj rodova i službi kojima u vojsci pripadaju, zaključio je pukovnik Denda.
