28.09.2022
Promocija knjige „Srpsko-turski rat 1912.“
U Svečanoj sali Doma Vojske Srbije danas je predstavljena knjiga „Srpsko-turski rat 1912.“, autora Stanoja Stanojevića, koju je priredio pukovnik u penziji prof. dr Miloje Pršić. O tom izdanju beogradskog „Sveta knjige“, osim priređivača, govorili su general u penziji prof. dr Mitar Kovač, naučni savetnik, istoričar i politikolog dr Dragan Petrović, kao i urednik i izdavač Stevo Ćosović.Kroz inspirativnu promociju, svojevrstan čas istorije, književnosti, filozofije i patriotizma, okupljene je vodio potpukovnik Veljko Bućković, a publika je imala priliku da uživa i u zvucima gusala, kao i pesmama o srpskom komiti Jovanu Stojkoviću Babunskom u izvedbi Dragana Ognjenovića.
Stanoje Stanojević, poznat široj javnosti kao autor prve velike enciklopedije, dvadesetih godina prošlog veka, želeo je da tekstovi objedinjeni u knjizi „Srpsko-turski rat 1912.“, budu svojevrsna brana zaboravu na važne događaje iz istorije srpskog naroda, ali i da budu dostupni svima, a naročito vojnicima.
U svom osvrtu na delo, general u penziji Mitar Kovač rekao je da to štivo daje daleko objektivniju sliku vremena srpsko-turskih ratova od svih dela nastalih nakon tog perioda.
– Ne možemo govoriti o „istočnom pitanju“ bez razmatranja sudbine srpske države i srpskog naroda, kao i njihovog učešća u svim tim dešavanjima. Srbija i srpske države kroz istoriju građene su na prostoru sučeljavanja najvažnijih interesa velikih sila, čineći ovaj prostor područjem intezivnog sukobljavanja istočnoevropskih naroda i Zapadne Evrope, rekao je Kovač.
Stevo Ćosović je podsetio da se tekstovi Stanoja Stanojevića po prvi put nalaze na jednom mestu, u formi knjige, te da događaji opisani u ovom delu na najbolji način oslikavaju moralnu snagu naših predaka.
– Posebno treba naglasiti veliku pažnju koju je priređivač, dr Pršić posvetio pripremi knjige, ulažući napore da precizno i tačno prenese izvorni autorski tekst koji je Stanojević pisao kao neposredni učesnik Balkanskih ratova, rekao je Stevo Ćosović.
Istoričar dr Dragan Petrović naglasio je da knjiga „Srpsko-turski rat 1912.“ pripada klasičnim delima naše moderne istoriografije, koju je Miloje Pršić, uz pomoć izdavača, dopunio izuzetnim predgovorom dajući delu širi kontekst.
– U Stanojevićevom delu data je sinteza diplomatske složenosti situacije i odlučnosti srpskog naroda da, uprkos svim ograničenjima, istraje u svojim ciljevim. Ovo je jedan unikatan primer, da su dve srpske države – Srbija i Crna Gora uspele da sklope potpuni tajni dogovor sa Bugarskom i Grčkom, a naročito je dramatičan i zanimljiv dogovor koji je Milovan Milovanović sklopio sa bugarskim ministrom Gešovom u vozu oko podele interesnih svera u Makedoniji, rekao je dr Petrović.
Priređivač ovog veoma značanog dela profesor dr Miloje Pršić istakao je da Stanoje Stanojević izlaže podatke sa informacijama o stvaranju balkanskog saveza od ideje o njegovom stvaranju, preko dokumenata o procesu dogovaranja i sklapanja ugovora i vojnih konvencija i protokola.
– Dokumenta koja su prikazana u ovoj knjizi gotovo da nema u istorijskoj literaturi, a ona su nezaobilazan izvor za spoznaju i tumačenje suštine ideje i dogovora balkanskih država o vojnom savezu za rat protiv Turske 1912. godine, rekao je prof. dr Pršić i podsetio na donošenje Sanstefanskog mira i negativne posledice po našu zemlju, ali i na njegovo odbacivanje od strane velikih sila što je rezultiralo Berlinskim kongresom na kome su Srbija i Crna Gora priznate kao nezavisne države.
– Osim priznanja državnosti, ceo kongres je imao antisrpski karakter. To je vreme zakulisnih igara, u kojima je Engleska uložila napore da sačuva Tursku na ovom prostoru.Stanoje Stanojević opisuje tragične slike o položaju Srba pod turskom vlašću, navodeći po fazama kako je proterivano srpsko stanovništvo sa svojih vekovnih teritorija. Reč je o knjizi koja se veoma lako čita, odlično je metodološki koncipirana i udžbenički napisana, rekao je prof. dr Prišić u Domu Vojske Srbije, na veoma posećenoj promociji knjige „Srpsko-turski rat 1912.“ Stanoja Stanojevića.
FOTO GALERIJA
