Otvorena izložba „Sazvežđe Dositej“ u Domu Vojske Srbije

Izložba posvećena delu Dositeja Obradovića pod nazivom „Sazvežđe Dositej“ otvorena je večeras u Velikoj galeriji Doma Vojske Srbije u Beogradu.

Pod pokroviteljstvom Univerziteta u Beogradu i Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“, Narodnog muzeja u Beogradu, kao i Matice srpske i Galerije Matice srpske iz Novog Sada, a u organizaciji Medija centra „Odbrana“ izložbu je idejno osmislila Zadužbina „Dositej Obradović“ koja ovim izuzetnim događajem obeležava 285 godina od rođenja velikog srpskog prosvetitelja i prvog ministra prosvete obnovljene Srbije. Takođe, ovom izložbom obeležava se i 240 godina od objavljivanja dela „Sovjeti zdravago razuma“, 220 godina od nastanka čuvene pesme budnice „Vostani Serbie“, kao i 20 godina svoga rada i postojanja.



Izložbu je otvorio ministar kulture Republike Srbije gospodin Nikola Selaković, izrazivši zahvalnost na pozivu ali i istakavši da mu je veliko zadovoljstvo što ima priliku da govori na izložbi koja na autentičan način predstavlja ličnost znamenitog srpskog književnika. U sumiranju njegovog zapanjujuće širokog idejnog uticaja, gospodin Selaković zapaža da je Dositej Obradović uporedo sa borbom za oslobođenje Srbije brinuo i o njenom modernom državnom ustrojstvu.



„On je još tada zapazio da bez obrazovanja nema opstanka, razvoja i života naroda i države. Težnja da se srpski narod približi prosvećenom delu Evrope bila je nemoguća bez osećanja rodoljublja“, izjavio je ministar kulture, podsećajući okupljene da je u knjizi  „Sovjeti zdravago razuma“ objavljenoj u Lajpcigu, 1784. godine, kao u svom zavetnom delu Dositej Obradović izneo detalje o svom književnom radu, razvijajući ideje prosvetiteljskog učenja. Kao zbirka saveta umnih ljudi knjiga se sastoji od moralnih ogleda, prožetih polemikom, koji imaju vaspitnu vrednost.

Načelnica Galerije Doma Vojske Srbije Jelena Knežević je ispred Medija centra „Odbrana“ pozdravila okupljene, poželevši im dobrodošlicu na ovaj bitan događaj za srpsku kulturu.



Zahvalivši se prisutnima na velikom odzivu, upravnica Zadužbine „Dositej Obradović“ gospođa Mirjana Dragaš, precizirala je da izložbu tematski čine 12 sazvežđa koja prate Dositejev životni put.

„Polazeći od banatskog do hopovskog sazvežđa Dositej je dalje krenuo prema Dalmaciji, želeći da ide prema istoku i Rusiji i stekne mogućnost da otvori svoju prvu štampariju u kojoj će biti štampane knjige na jeziku koji njegov narod razume. Ali put ga je okrenuo prema Grčkoj i Krfu, a zatim prema Smirni gde je bio učenik profesora Dendrina i upoznao se sa grčkom istorijom, tradicijom, kulturom i filozofijom“, izjavila je gospođa Dragaš, napomenuvši da sazvežđa na Dositejevom putovanju koje je trajalo čitavih 40 godina nose nazive geografskih celina na kojima je u tom trenutku boravio.  



Gospođa Dragaš nije propustila priliku i da ukaže na značaj „Velike škole“ koju je Dositej Obradović 1808. godine osnovao u tek stvorenoj državi Srbiji, nakon ustaničkih borbi, povezujući rad Zadužbine na čijem je čelu u pravcu širenja prosvetiteljskih i prosvetnih ideja proisteklih iz Dositejevog dela.

„Njegovo učenje i tumačenje o značaju škole, učenja i knjige, pažnje prema deci i porodici, međusobnog poštovanja i uvažavanja, verske tolerancije, ljubavi i poštenja svih i uzajamno pozitivnog odnosa, poruke su koje su se trajno utkale u Dositeja. Nekad smo ga zaboravljali i ponovo mu se vraćali ali Zadužbina „Dositej Obradović“ već 20 godina istrajno nastoji da Dositejevo delo približi mladim generacijama upravo sa porukama koje proizlaze iz njega i njegovog trajnog pečata kao prvog srpskog ministra prosvete obnovljene države Srbije“, zaključila je upravnica Zadužbine.

Postavka izložbe sastoji se od likovnih i vajarskih dela posvećenih liku Dositeja Obradovića a koja se čuvaju u najvažnijim institucijama srpske kulture. Postavku čine i originalna pisma prvog srpskog prosvetitelja i prva izdanja njegovih knjiga posredstvom kojih je srpskom narodu širio poruke humanosti i solidarnosti, upućujući ga na put znanja, napredne saradnje i tolerancije. Na izložbi će moći da se stekne uvid i u rad i aktivnosti Zadužbine „Dositej Obradović“.



Umetnički ansambl Ministarstva odbrane „Stanislav Binički“ uveličao je otvaranje izložbe intoniranjem himne Republike Srbije „Bože pravde“, kao i izvođenjem svečane pesme „Vostani Serbie“ koja je i himna Zadužbine „Dositej Obradović“.

Otvaranju izložbe je prisustvovao i Načelnik Uprave za odnose sa javnošću Ministarstva odbrane brigadni general doc. dr Mihailo Zogović.



Posetioci će izložbu moći da vide do 15. januara 2025. godine.